Het nieuwe jaar is begonnen en we trappen hem feestelijk af met de eerste nieuwsbrief van het platform Mentaal Gezond Groningen! Een mooi moment om eens stil te staan bij waar we vandaan komen. Maar ook om te kijken naar wat we nog willen bereiken. Frederike Jӧrg, programmadirecteur van Mentaal Gezond Groningen neemt ons mee in hoe het begon, waar we nu staan en welke plannen we hebben voor het platform.
Hoe het begon
De mentale gezondheid van inwoners in Groningen is al langere tijd kwetsbaar. Groningen scoort aanzienlijk lager dan de rest van Nederland. Dat heeft allerlei oorzaken; allereerst de gaswinning en alle daaruit voortvloeiende angst, onzekerheid en frustratie. Maar de provincie is ook op andere fronten kwetsbaar; zo is er vergeleken met de rest van Nederland veel werkloosheid en groeien veel kinderen op in armoede. In veel gevallen is dit al generaties lang zo. “Vanuit het UMCG doen we al heel lang onderzoek naar het ontstaan van psychische problemen. Het werd op een gegeven moment tijd om die kennis in te zetten om de gezondheid van de Groningers te verbeteren,” vertelt Frederike.
Een aantal partijen, waaronder Accare Kinder en jeugdpsychiatrie, Hanzehogeschool, gemeente Groningen en UMCG hebben vervolgens samen een plan bedacht voor een platform dat initiatieven voor het verbeteren van de mentale gezondheid in de provincie samenbrengt. Welke initiatieven zijn er en waar? Kunnen we van elkaar leren? Kunnen we veelbelovende interventies op meerdere plekken inzetten? Frederike: “De wetenschap is een belangrijke pijler van het platform. Dat betekent dat we zoveel mogelijk evidence based interventies inzetten, dat we de effecten zullen onderzoeken van interventies die nog niet evidence based zijn en dat we ook evalueren hoe de implementatie van die interventies in de praktijk verloopt en waar we kunnen verbeteren. Dit doen we samen met professionals op de werkvloer, de inwoners en de onderzoekers. Tenslotte monitoren we de gezondheid van de Groningers om te weten of die de komende jaren daadwerkelijk verbetert. Dit doen we met de mooie datasets die in het Noorden beschikbaar zijn, zoals Lifelines.”
NPG-subsidie
In 2022 hebben we subsidie aanvraagd voor het platform bij het NPG (Nationaal Programma Groningen). De officiële start van het platform was in januari 2023. Het platform Mentaal Gezond Groningen startte met drie projecten, namelijk KOPPeling, Storm en Move aHead.
Netwerkbijeenkomsten
In de loop van 2023 en ook in 2024 hebben we meerdere netwerkbijeenkomsten georganiseerd. Frederike: “Daar kwamen al gauw veel mensen op af. Bij alle netwerkbijeenkomsten waren er meer dan 100 deelnemers. Het mooie hiervan is dat deze mensen vanuit allerlei verschillende gebieden komen. Denk aan onderwijs, gemeenten, welzijnsinstellingen, sportclubs, cultuur, wetenschappers en ervaringsdeskundigen. En zij komen met elkaar in contact tijdens deze bijeenkomsten. Dat is een belangrijk speerpunt van ons platform. We proberen vier perspectieven bij elkaar te brengen, namelijk: wetenschap, beleid, professionals op de werkvloer en ervaringskennis. En dat loopt heel goed, vertelt Frederike enthousiast. Er ontstaan mooie samenwerkingen.
Het platform in 2024
In 2024 groeide het platform snel. Frederike vertelt over deze periode: “Er kwam meer geld beschikbaar vanuit het NPG en er werd gevraagd of we konden uitbreiden. Binnen 8 weken hebben we een plan bedacht om dit geld te kunnen besteden. Toen zijn er in 2024 zeven nieuwe projecten bijgekomen, waardoor we nu 10 projecten hebben binnen ons platform. Het is mooi dat we enorm hebben kunnen opschalen in een korte tijd. Dat we dit samen voor elkaar hebben gekregen geeft een goed gevoel.”
Toekomstplannen
En wat zijn de plannen voor 2025 en daarna? Frederike heeft een duidelijke wens voor de toekomst: “We hebben nu steeds voor korte tijd geld gekregen vanuit het NPG. Maar preventie kost tijd. Als je nu risicofactoren wegneemt en de context van opgroeiende Groningers verbetert, heb je daar over tien, vijftien of twintig jaar pas profijt van. Je hebt dus een lange adem nodig. Ook wil je de mensen die hier met hart en ziel aan werken perspectief bieden, en niet steeds iedere drie of vijf jaar met een nieuwe ploeg moeten starten. Gelukkig hebben ze dat bij Nij Begun goed begrepen, daar denkt men 30 jaar vooruit. De komende jaren heeft Mentaal Gezond Groningen voldoende financiële basis, maar voor de langere termijn moeten we met partijen om tafel om de initiatieven goed te kunnen borgen. Een langdurige financiering in de toekomst voor ons programma is nodig om daadwerkelijk effect te kunnen hebben.”
Daarnaast hoopt Frederike dat onderzoek hierin ook een sterkere plek kan krijgen en dat hier meer capaciteit op kan komen. “Het is belangrijk om met elkaar te leren wat werkt en hoe we samen iets goeds neer kunnen zetten”, geeft Frederike aan. “Je moet dit blijven evalueren. Een belangrijke vraag hierin is: Hoe zorgen we ervoor dat al die kennis die er is over risicofactoren rondom mentale gezondheid echt goed kunnen benutten in passende en werkende preventieve interventies, die de mensen bereiken die er de meeste baat van zullen hebben. We hebben een belangrijke taak om de (sociaaleconomische) gezondheidsverschillen te verkleinen . Dat vergt een andere manier van onderzoek doen en daar ga ik me de komende jaren sterk voor maken.”